महाराष्ट्र राज्यात दूध उत्पादन आणि शेतकरी मित्रांना उत्पन्न वाढवण्यासाठी साठी दुधाळ – गाय ,म्हैस , कुक्कुटपालन , शेळी जनावरांचे गट वाटपाच्या राज्यस्तरीय आणि जिल्हा वार्षिक योजनेतील प्रति दुधाळ गायीसाठी ७० हजार रुपये, म्हशीसाठी ८० हजार रुपये खरेदी किंमतीचा निर्णय राज्य सरकारने घेतलेला आहे .
वैविध्यपूर्ण हवामान आणि सुपीक माती असलेले महाराष्ट्र हे शतकानुशतके शेतीचे केंद्र राहिले आहे. राज्यातील बहुसंख्य ग्रामीण लोकसंख्येच्या उपजीविकेचे मुख्य साधन शेती आहे. तथापि, महाराष्ट्रातील शेतकर्‍यांना कर्ज उपलब्ध नसणे, उच्च निविष्ठा खर्च आणि अप्रत्याशित हवामान यासारख्या अनेक आव्हानांचा सामना करावा लागतो. या संदर्भात गाय गोठा योजना ही राज्यातील शेतकऱ्यांसाठी आशेचा किरण ठरली आहे. या लेखात आपण महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांसाठी गाय गोठा योजनेची गरज आणि महत्त्व जाणून घेणार आहोत.
शरद पवार ग्रामसमृध्दी योजना
शरद पवार ग्रामसमृध्दी योजने अंतर्गत गाय गोठा योजना ही महाराष्ट्र सरकारने शेतकऱ्यांना गोठ्याची उभारणी आणि दुग्धव्यवसायाचा दर्जा सुधारण्यासाठी आर्थिक सहाय्य देण्यासाठी सुरू केलेली योजना आहे. गाई-आधारित सेंद्रिय शेतीला प्रोत्साहन देणे आणि ग्रामीण भागात रोजगाराच्या संधी निर्माण करणे हे या योजनेचे उद्दिष्ट आहे. या योजनेत गायींची खरेदी, गोठ्याचे बांधकाम आणि दुग्धव्यवसायासाठी लागणारी उपकरणे व अवजारे खरेदीसाठी अनुदान दिले जाते.
| योजनेचे नाव | शरद पवार ग्रामसमृध्दी योजना |
| योजना सुरु कोणी केली | महाराष्ट्र राज्य सरकार |
| विभाग | कृषी, पशुसंवर्धन, दुग्धविकास आणि मत्स्यव्यवसाय विभाग |
| लाभार्थी | शेतकरी / शेतमजुर |
| योजनेचा लाभ | 77,188 रुपये |
| अधिकृत वेबसाइट | https://www.maharashtra.gov.in/ |
| अर्ज करण्याची पद्धत | ऑफलाईन |
भूमीहीन शेतकऱ्यांनाही दूध, शेण, मूत्र, मांस, गांडुळे, जनावरे पाळल्यास शेतकऱ्यांना लाभ मिळतो.विक्कू पत्र वगैरे पाठवण्यात मास्टर होणार नाही. याचे प्रत्येक उदाहरण राज्यात उपलब्ध आहे.
मी मार्ग उघडू शकतो.
गोठयातील ओबडधोबड जमिनीमुळे जनवरापासून मिळणारे मौल्यवान मूत्र व शेण यांचा संचय करता न आल्यामुळे ते मोठया प्रमाणावर वाया जाते. जनावराचे मूत्र व शेण हे एक उत्कृष्ट्ठ प्रकारचे सेंद्रीय खत असल्याने जनावरांच्या गोठयातील जागा ही सिमेंट काँक्रीटचा वापर करुन पक्क्या स्वरुपात सपाटीकरण केल्यास जनावरापासून मिळणारे मूत्र व शेण गोठयाशेजारील खडडयामध्ये एकत्र जमा
करुन त्याचा शेतजमिनची सुपिक्ता व उत्पादन क्षमता वाढवण्यासाठी उपयोग करुन घेता येईल.
भूमिहीन शेतमजूरही अशाच प्रकारे संकलित लाभ देऊन पात्र आहेत.प्रशिक्षण केंद्रातील जनावरांचे दूध, शेण, मूत्र, मांस, मातीची भांडी,विक्कू पत्र वगैरे पाठवण्यात मास्टर होणार नाही. प्रत्येक राज्यात ही एकमेव उदाहरणे उपलब्ध आहेत.अशा प्रकारे भूमिहीन शेतमजूर माग्रारोह्यातून शेतकरी असो.
दुधाळ जनावरांचे गट वाटप राज्यस्तरीय आणि जिल्हा वार्षिक योजनांमध्ये आहे . राज्य सरकारने गोट फार्मिंग व्यवसायाच्या विकासासाठी दुधाळ जनावरांचे गट वाटप पाहून योजनांमध्ये ७० हजार रुपये गायीसाठी आणि ८० हजार रुपये म्हशीसाठी , पालन पालन 49,284 रुपये खरेदी किंमतीचा निर्णय घेतला आहे. शेळीपालन हा ग्रामीण भागातील अल्प उत्पन्न गटातील कुटुंबाच्या उपवजवीके चे महत्वाचे साधन आहे. अल्पउत्पन्न असलेल्या ग्रामीण भागातील कुटूांबाच्या उत्पन्नामध्ये वाढ होण्यासाठी शेळीपालन या व्यवसायाकरिता मुलभूत सुविधा उपलब्ध करुन देणे गरजेचे आहे.
गाय गोठा योजना ही महाराष्ट्र सरकारने शेतकऱ्यांना गोठ्याची उभारणी आणि दुग्धव्यवसायाचा दर्जा सुधारण्यासाठी आर्थिक सहाय्य देण्यासाठी सुरू केलेली योजना आहे. गाई-आधारित सेंद्रिय शेतीला प्रोत्साहन देणे आणि ग्रामीण भागात रोजगाराच्या संधी निर्माण करणे हे या योजनेचे उद्दिष्ट आहे. या योजनेत गायींची खरेदी, गोठ्याचे बांधकाम आणि दुग्धव्यवसायासाठी लागणारी उपकरणे व अवजारे खरेदीसाठी अनुदान दिले जाते.
1) गाय व म्हैस याांच्याकवरता पक्का गोठा बाांधणे
अकुशल खर्च रुपये . 6,188/- (प्रमाण 8 टक्के )
कुशल खर्च – रुपये .71,000/- (प्रमाण 92 टक्के )
एकूण – रुपये .77,188/- (प्रमाण 100 टक्के )
- गाय व म्हैस यांच्यासाठी गोठ्याचे बांधकाम
- २ ते ६ गुरांसाठी गोठा साठी ७७१८८/- रुपये अनुदान
- १२ गुरांसाठी दुप्पट अनुदान
- १८ गुरांसाठी तिप्पट अनुदान
- जनावरांना पिण्याच्या पाण्याची २०० लिटर क्षमतेची टाकी
- सदर कामाचा लाभ मिळविण्यासाठी मनरेगा योजनेच्या नुसार स्वत:ची जमीन इतर आवश्यक कागदपत्र असलेले लाभार्थी पात्र असतील.
2) शेळीपालन शेड बाांधणे :-
१० शेळ्यांसाठी शेड / गोठा बांधण्यासाठी ४९२८४ – रुपये अनुदान देण्यात येणार आहे
अकुशल खर्च रुपये 4,284/- (प्रमाण 8 टक्के )
कुशल खर्च – रुपये 45,000/- (प्रमाण 92 टक्के )
एकूण – रुपये .49,284/- (प्रमाण 100 टक्के )
3) कुक्कुटपालन शेड बाांधणे
अकुशल खर्च – रुपये 4,760/- (प्रमाण 10 टक्के )
कुशल खर्च – रुपये .45,000/- (प्रमाण 90 टक्के )
एकूण – रुपये .49,760/- (प्रमाण 100 टक्के )
सवस्तीवर माहितीसाठी खालील लिंक वर क्लिक करा
GR इथे पहा => Download GR Click here to see official notice
फॉर्म इथे डाउनलोड करा = > Download Form Here =>
निष्कर्ष:
गाय गोठा योजना महाराष्ट्रात दुग्धव्यवसाय आणि गाय आधारित सेंद्रिय शेतीला चालना देण्यासाठी एक महत्त्वपूर्ण उपक्रम म्हणून उदयास आली आहे. या योजनेमुळे शेतकऱ्यांना त्यांचे जीवनमान सुधारण्यास मदत झाली आहे आणि ग्रामीण भागाच्या सामाजिक-आर्थिक विकासाला हातभार लागला आहे. राज्याचा शाश्वत विकास आणि समृद्ध भविष्य सुनिश्चित करण्यासाठी शेती आणि शेतकऱ्यांना पाठिंबा देणे महत्त्वाचे आहे.
या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी इच्छुक शेतकरी / मजूर /अर्जदाराने आपल्या जवळच्या ग्रामपंचायत / नगरपालिका कार्यालयात जाऊन गाय गोठा अनुदान योजनेचा अर्ज भरावा.